HRV (Heart Rate Variability) to zmienność rytmu zatokowego serca, czyli miara różnic w czasie między kolejnymi uderzeniami serca. Analiza HRV dostarcza informacji o stanie układu autonomicznego (przywspółczulnego i współczulnego), który reguluje reakcje organizmu na stres, regenerację i odpoczynek. Badanie HRV jest szeroko stosowane w medycynie, sporcie i psychologii.
Co mierzy HRV?
Jak przebiega badanie HRV?
Rolą osteopaty jest pomóc pacjentowi w wytworzeniu „przestrzeni” dla własnych mechanizmów uzdrawiających dla odtworzenia równowagi zaburzonego systemu. Ocena stanu autonomicznego układu nerwowego jest szczególnie ważna, ponieważ brak równowagi w tym obszarze mocno zaburza wiele funkcji organizmu i może być prekursorem patologii. Niezrównoważone czynności autonomiczne mogą wpływać na rozwój różnych zaburzeń, w tym chorób sercowo-naczyniowych, zapalnych, metabolicznych, neurologicznych i psychiatrycznych.
Nerw błędny to „czuciowy opiekun”, który funkcjonuje jako „wewnętrzny nieświadomy mózg”, „szósty zmysł”, który integruje odczucia ciała oraz zapewnia w dużym stopniu homeostatyczną regulację. Ze względu na swój skomplikowany przebieg otrzymał nazwę od łacińskiego słowa „vagari”, czyli błąkający się, wędrujący. To najdłuższy z nerwów czaszkowych (80-100 tysięcy włókien) łączący w sobie włókna autonomiczne eferentne (przywspółczulne, ogólne eferentacje trzewne), autonomiczne aferentne (ogólne i specyficznie aferentacje trzewne) i somatosensoryczne. Jego obszar zaopatrzenia rozpościera się od obszaru wewnątrzczaszkowego do miednicy mniejszej. Nerw błędny to nie tylko najważniejszy nerw układu przywspółczulnego, ale dzięki swym włóknom przedzwojowym kontroluje pracę prawie wszystkich narządów wewnętrznych, a poprzez swoje włókna branchiomotoryczne, zwłaszcza poprzez unerwienie krtani, bierze także udział w komunikacji społecznej („system zaangażowania społecznego”). Informacje trzewne są wykorzystywane nie tylko do odruchowej kontroli homeostazy, utrzymującej właściwe funkcjonowanie układu krążeniowo-oddechowego i przewodu pokarmowego, lecz są również wykorzystywane na poziomie podkorowym i korowym, zwłaszcza przez układ limbiczny, który jako mózg emocjonalny generuje i kontroluje naszą świadomość, nastrój i wpływa na zachowanie, a także na procesy poznawcze.
Zadaniem terapii ukierunkowanej na modulujący wpływ nerwu błędnego może być oddziaływanie na autonomiczny układ nerwowy i łagodzenie efektów długotrwałego stresu. Każda technika zastosowana w miejscach dostępu tego nerwu czaszkowego może mieć wpływ na funkcję układów sercowo-naczyniowego, oddechowego i trawiennego. Bez względu na rodzaj techniki celem jej stosowania jest wpływanie na funkcję nerwu błędnego, niezależnie od tego, czy wykonana zostanie technika czaszkowa, strukturalna, powięziowa, trzewna czy płynowa. Umożliwia to osteopacie dostosowanie leczenia do potrzeb pacjenta, a nie tylko stosowanie preferowanych przez siebie technik leczniczych. Potwierdzono, że obie składowe autonomicznego układu nerwowego - sympatyczna i parasympatyczna, nie funkcjonują antagonistycznie. Pamiętając o tym nie powinno się pracować z myślą o pobudzeniu jednej i zahamowaniu drugiej składowej, tylko raczej z myślą o normalizacji całej funkcji.
Wykorzystanie HRV jako miernika działania autonomicznego układu nerwowego zyskało na popularności w różnych obszarach klinicznych i badawczych. Optymalne wartości HRV, związane z aktywnością nerwu błędnego, są kojarzone z dobrym zdrowiem, zdolnością do samoregulacji i adaptacji, natomiast niskie wartości mogą wskazywać na ryzyko negatywnych skutków dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Torsten Liem w artykule „Stymulowanie nerwu błędnego i reakcja na stres z perspektywy osteopatycznej” zachęca do rozszerzenia procedury wspomagającej regulację autonomicznego układu nerwowego na przykład o sesje medytacyjne, jogę, tai-chi, nucenie, śpiewanie mantr, śmiech, przyjemne interakcje społeczne, ekspozycja na zimno, suplementy diety, czy różne formy relaksującej aktywności fizycznej.
Dlaczego HRV jest ważne?
Przykładowy wynik:
Na pierwszej wizycie ustalimy jakie są możliwości poprawy Twojej sprawności i wspólnie zakreślimy plan terapii. W pierwszej kolejności zajmiemy się najbardziej pilnymi i wybranymi przez Ciebie dolegliwościami.
